Ecoducten over de N226 en de N227. Is dat wijs en goed?

Op enig moment hebben we ‘met zijn allen’ afgesproken dat de Nederlandse natuur verbonden dient te worden in een Ecologische hoofdstructuur (EHS). Waar wegen een gebied doorkruisen kunnen ecoducten die verbinding garanderen.
Zo gezien lijkt het logisch dat de provincie Utrecht voornemens is, zulke bouwwerken aan te leggen over de provinciale wegen N226 (Leersum – Maarsbergen) en N227 (Doorn – Maarn). De Federatie Groene Heuvelrug (FGH), die als overkoepelende organisatie van vijf dorpsverenigingen binnen de gemeente Utrechtse Heuvelrug het milieu en de duurzaamheid ter harte neemt, moet hier natuurlijk voorstander van zijn... Of toch niet?

Over de rug van de ree
Ja, de FGH is vóór flora- en faunabescherming en vóór ecoducten over de grote snelwegen. Maar soms mogen we ons wel eens de vraag stellen of wat wij ‘natuur’ noemen ook echt natuur mag heten. Kent Nederland eigenlijk nog natuur? Of is natuur inmiddels een speelvijver van regels, planning en ingrepen om het landschap in die richting te dwingen waarin een persoon, organisatie of instantie het graag wil zien. De natuur gewoon een keer de kans te geven om in een gebied ter grootte van de provincie Utrecht een jaar of 1000 zijn gang te gaan lijkt al lang geen uitgangspunt meer. De natuur heeft zich maar te gedragen zoals de beheerder het van haar verwacht en als de natuur niet wil luisteren dan grijpt de mens in.
Zo wordt de discussie over de zin en onzin van ecoducten en natuurwaarden vooral gevoerd over de rug van de ree. Immers, de ree is groot genoeg om voor iedereen zichtbaar te zijn. De ree is aaibaar, geeft weinig overlast en iedereen kent ’m. Er komt ook wel eens een ree op de auto terecht en dat is vervelend voor de auto, zelfs gevaarlijk voor de chauffeur. En hoe zou de ree dit ervaren?
Dus bouwen we een ecoduct voor de natuur en onze heilige koe, want de mobiliteit van het wild (lees ree) is staat haaks op de mobiliteit van de mens.

Geen inventarisatie
Zo’n ecoduct zou ook goed zijn voor de populatie zandhagedissen en boommarters, zo bleek uit gesprekken die de FGH namens Maarn-Maarsbergen Natuurlijk voerde[met wie?]. Wat vooral duidelijk werd: van een echte inventarisatie is geen sprake. En gaat de boommarter niet liever via de boomkronen? Is de populatie zandhagedissen op de heuvelrug niet stabiel? Het is bekend dat de lange geleidehekken langs de weg alleen het grotere wild (reeën en misschien in de toekomst edelherten) naar het ecoduct dwingen, de kleinere beestjes gaan door het gaas, zoals de hazelworm. En reeën, zijn er daar al niet te veel van, zodat men ieder jaar door middel van afschot de overlast moet beperken? ?
Ooit was het de bedoeling dat ook everzwijnen en damherten van deze ecoducten gebruik zouden maken, maar die zijn weer van het lijstje afgevoerd, zijnde ongewenst op de Utrechtse heuvelrug. Zij richten teveel schade aan. Er zijn zelfs al hekken geplaats op een ecoduct om te zorgen dat er geen zwijnen passeren.. Het is dus zo: wij bepalen wat de natuur wel en niet mag doen!

Kosten en baten
Bij de constructie van een minstens 50 meter breed ecoduct zijn vele hectaren natuur en/of bosgrond en/of cultuurhistorische grond als bouw terrein betrokken. De daar aanwezige biotoop wordt daarbij grondig vernield en heeft lang nodig om te herstellen. En we zitten opgescheept met een lelijke betonnen kolos midden in bos of natuur. Om maar niet te spreken van de tientallen te vellen bomen.
Al met al wordt met de bouw van ecoduct de nodige schade aan gericht, terwijl de effectiviteit ervan niet echt bekend is.
Een Canadese studie heeft aangetoond dat het nuttig effect van ecoducten zeer locatie afhankelijk is, dus bouwen we waar het de mensen het beste uitkomt.
Bovendien bestaat de vrees dat de geleidehekken de reeën niet naar het ecoduct geleiden, maar juist de andere kant op, naar de N225, van Doorn naar Leersum en Amerongen.
In een door Natuurmonumenten en de Universiteit Utrecht ondersteund proefschrift toont Mirjam de Vries aan dat bij 50 km/u en een serie waarschuwingsmaatregelen voor ree en mens, het aantal aanrijdingen drastisch naar beneden gaat. 1)
Ons kwam ter ore dat de provincie Utrecht proefondervindelijk heeft vastgesteld dat bij een snelheidsvermindering van 80 km/u naar 60 km/u er 75% minder aanrijdingen plaats vinden. Er zijn dus oplossingen die minstens zo effectief zijn als de bouw van een ecoduct – en vele malen goedkoper. Het budget voor de twee ecoducten is € 8 à 10 miljoen; voor zo’n bedrag kunnen heel veel kleinere voorzieningen getroffen worden.
De FGH pleit al jaren voor een aanpassing van de maximumsnelheid in het Nationaal Park de Utrechtse Heuvelrug, van 80 km/u naar 60 km/u. Deze aanpassing scheelt de automobilist op beide wegen, de N226 en de N227, minder dan een minuut, als er tenminste geen landbouwvoertuigen of filevormingen op de weg zijn want dan maakt het al helemaal geen verschil meer.

1) Road kills of roe deer (Capreolus capreolus) in the Netherlands, 2015, uitgegeven door Natuurmonumenten.